چُگور، چوگور یا قُپوز سازی است از خانوادهٔ سازهای زهی مقید از ردهٔ تنبور که به آن دوتار نیز میگویند. چگور مرکب از یک قطعه چوب مجوف بر شکل عودی کوچک است که دارای پنج وتر میباشد.[۱]
ساختمان این ساز از یک کاسه طنینی گلابی شکل و دستهای مانند دسته تنبور تشکیل میشود. کاسه اش از سهتار بزرگتر است. نوعی از چگور، دو تار فلزی دارد و به همین سبب به آن دوتار نیز میگویند.
نواختن این ساز هنوز هم میان ترکمانان و ایرانیان آذری رایج است. نیز (دوتار و تنبور). چگور رایج در جمهوری آذربایجان و نواحی ترکنشین ایران، معمولاً نُهسیمه است و نسبتاً از دوتار و تنبور بزرگتر است.
چگور نزد عاشیقها در آذربایجان قُپوز (و ساز) نامیده میشود و سازی شبیه باغلاما است.[۲]
تفاوت چگور معمول در منطقه همدان با قوپوز یا ساز عاشیقهای مناطق دیگر آذربایجان و سازهای مشابه ترکیهای (چؤگؤر، باغلاما، تامبورا و دیوان) در کوک سیمها و تعداد و فواصل پردههاست؛ همچنین سازهای مذکور در شکل و اندازهٔ کاسه و صفحه تفاوتی اندک با هم دارند.
نظرات شما عزیزان: